4.09c
Երեվան
ուրբ, դկտ 12
ՀՀ առաջին նախագահ Լեւոն Տէր-Պետրոսեանն անդրադարձած է Նիկոլ Փաշինեանի հրաժարականի պահանջով հանրահաւաքին։ Առաջին նախագահի անդրադարձը ամբողջութեամբ կը ներկայացնենք ստորեւ։
«Վազգէն Մանուկեանի գլխաւորած հանրահաւաքը աւելի խորացրեց իմ մտավախութիւնը մեր երկրին սպառնացող քաղաքացիական պատերազմի վտանգի մասին: Նման պատասխանատու միտք արտայայտելու հիմք են հանդիսանում Մանուկեանի ելոյթում հնչեցուած հետեւեալ յայտարարութիւնները.-
– «Նիկոլ Փաշինեանը մի բան էլ պէտք է հասկանայ, որ այս շարժումը, որ ստեղծուած է, ինքը ինչքան շուտ հրաժարական տայ կամաւոր, այնքան լաւ: Շարժումը չյաղթեց` գազազած ժողովուրդն իրեն կը յօշոտի»:
- «Նիկոլ Փաշինեանը պէտք է հեռանայ: Թող հեռանայ կամաւոր, թէ չէ կը հեռանայ զօռով»:
Սրանով Մանուկեանը նշագծում է Փաշինեանի հեռացման երկու ճանապարհ` կամաւոր կամ բռնութեամբ: Յօշոտել եւ զօռով բառերը այլ բան, քան բռնութիւն չեն նշանակում: Եթէ սրանք միայն խօսքեր լինէին, ապա դեռ շատ մտահոգուելու կարիք չէր լինի: Բայց Մանուկեանի առաջնորդած բազմամարդ երթի կողմից վարչապետի կեցավայրի կէսժամեայ շրջափակման եւ Փաշինեանի ընտանիքի ահաբեկման զազրելի արարքը ոչ այլ ինչ է, քան բռնութեան պատրաստակամութեան անթաքոյց ցուցադրութիւն:
Եթէ սա լինէր հակամարտող կողմերից միայն մէկի դիրքորոշումը, այն դեռեւս մեծ վտանգ չէր ներկայացնի: Մինչդեռ Մանուկեանն անզգուշօրէն անտեսում է այն հանգամանքը, որ նոյնպիսի դիրքորոշում է որդեգրել նաեւ միւս` Փաշինեանի կողմը: Վերջինիս պահուածքը եւ հռետորաբանութիւնը ցոյց են տալիս, որ նա ամենեւին մտադիր չէ կամաւոր հեռանալ, այլ պատրաստ է ցանկացած առճակատման: Հետեւաբար, եթէ երկու կողմն էլ վճռական են տրամադրուած, ապա բախումն անխուսափելի է:
Մի՞թէ դրանում համոզուելու համար մեր ժողովրդին ապացոյցներ են պէտք: Մի՞թէ հասկանալի չէ, որ, թէեւ ոչ ինթելեքթուալ առումով, բայց իրենց խառնուածքով, յամառութեամբ, արկածախնդրական հակումներով եւ մինչեւ վերջ գնալու մոլուցքով Վազգէն Մանուկեանը եւ Նիկոլ Փաշինեանը երկուորեակներ են: Հանրութիւնը մոռացե՞լ է, արդեօք, որ երկուսն էլ Խորհրդարանը գրոհելու մեծ փորձ ունեն, ինչը «փայլուն կերպով» կիրառել են 1996 եւ 2018 թուականներին: 2018-ին Սերժ Սարգսեանը զիջեց, եւ նրա քաղաքական յենարանը հանդիսացող ՀՀԿ-ն, արտաքուստ օրինական ճանապարհով, իշխանութիւնը յանձնեց Նիկոլ Փաշինեանին: (Իմիջիայլոց, դրանով, ցաւօք, վիժեցուեց Ղարաբաղի հարցի փոխզիջումային կարգաւորման եւս մէկ հնարաւորութիւն, քանի որ, իմ տպաւորութեամբ, Սերժ Սարգսեանը պատրաստ էր իր վերընտրութիւնից յետոյ անմիջապէս ստորագրել Լաւրովեան փլանը, ինչը, Փաշինեանի ստորագրած եռակողմ յայտարարութեան համեմատ, մեծագոյն յաղթանակ կը համարուէր):
Մինչդեռ այսօր, ինչպէս վերը նշուեց, ակնյայտ է, որ Փաշինեանն ու իր թիմը իշխանութիւնը զիջելու ոչ մի պատրաստակամութիւն չեն ցուցանում:
Թեմայից դուրս, չեմ կարող չանդրադառնալ նաեւ Վազգէն Մանուկեանի անզգուշօրէն արտայայտած հետեւեալ վտանգաւոր մտքին, որը կարող է կործանարար հետեւանքներ ունենալ Հայաստանի համար. «Թուրքիայի դէմ մեծ ուժ է հաւաքուելու, աշխարհը չի ներելու Թուրքիային իրա լկտիութիւնները: Եթէ ստեղծւում է դաշինք Թուրքիայի դէմ, մենք այդ դաշինքի մէջ ենք»:
Հարց է ծագում. հապա ու՞ր մնաց երջանկայիշատակ Ռաֆայէլ Իշխանեանի «Երրորդ ուժի բացառման» օրէնքը: Ստացւում է, որ մենք նորից վերադառնում ենք 1920 թուականի իրավիճակին, երբ ապաւինելով Անթանթի երկրների հակաթուրքական դաշինքին եւ հակադրուելով քեմալական Թուրքիայի եւ Ռուսաստանի մերձեցմանը, կորցրեցինք ոչ միայն Արեւմտահայաստանը, այլեւ Կարսի նահանգը, Սուրմալուի գաւառը, Նախիջեւանը եւ Ղարաբաղը: Մի՞թէ Մանուկեանը չի հասկանում, որ այսօր էլ Հայաստանի կողմից պատրաստակամութիւն յայտնելով միանալու դեռեւս չկայացած հակաթուրքական ցանկացած դաշինքի` մենք հակադրւում ենք ռուս-թուրքական արդէն իսկ կայացած լիակատար փոխըմբռնման իրողութեանը, ինչը նշանակում է, որ դրանով ձեռնոց ենք նետում ոչ միայն Թուրքիային, այլեւ մեր բարեկամ Ռուսաստանին:
Թող տպաւորութիւն չստեղծուի, թէ այս յօդուածով ես հակադրւում եմ Վազգէն Մանուկեանին եւ աջակցութիւն յայտնում Նիկոլ Փաշինեանին: Նկատի ունենալով Հայաստանին եւ Արցախին բաժին ընկած խայտառակ ու նուաստացուցիչ պարտութիւնը, Փաշինեանի վարչակարգն անպայման եւ անյապաղ պէտք է հեռանայ: Բայց ոչ թէ ներազգային բախումների, այլ բացառապէս սահմանադրական ճանապարհով, ինչը պատիւ կը բերի հակամարտող երկու կողմերին էլ: Ուստի կոչ եմ անում մեր ժողովրդին` մասնակիցը չդառնալ թէ՛ գործող իշխանութեան, եւ թէ՛ ընդդիմութեան հրահրած զանգուածային գրգռութիւններին, որոնք, բացի քաղաքացիական պատերազմի սպառնալիքից, չափազանց վտանգաւոր են նաեւ «Քորոնա» ժահրի տարածման անկառավարելի դառնալու նկատառումով: Անյուսալիօրէն սպասում եմ նաեւ, որ մեր մտաւորականութիւնը գոնէ մէկ անգամ հանդէս կը գայ իր սթափեցնող խօսքով»:
