3.09c
Երեվան
ուրբ, դկտ 12
Բանակինֆո կայքէն կը կարդանք՝
Կը Քալենք սենեակի մը ուղղութեամբ, ուրկէ վառարանի ծուխի հոտ կու գայ, կը մտածեմ, որ վերջապէս կը տաքնանք: Կը մտնեմ սենեակ ու կը նայիմ շուրջս, բոլորը կանայք են, վառարան կը տեղադրեն: Կանայք, որոնք պատերազմի ամբողջ ընթացքին իրենց վստահուած տեղը աներեր կանգնած են: Վառարան տեղադրելը ամէնէն հեշտ գործն էր այն բոլորէն, որոնք այս կանայք ըրած էին մարտական գործողութիւններու ամբողջ ընթացքին: Կապի հանգոյցի պետ, գաղտնի մասի պետ, անձնակազմի գծով տեսուչ. այո, այս պաշտօնները վստահուած են կանանց: Աչքերս կը գտնեն անոնցմէ ամէնէն երիտասարդը, որ կը տարբերէր մնացածէն, թէ՛ արտաքինով եւ թէ՛ իր հանգստութեամբ. զինուորական համազգեստով էր, բայց վստահ էի, որ զինուորական չէր:
Գայիանէ Սահակովան մանկաբոյժ է, կը կատակեմ, թէ երկու պատերազմի արդէն մասնակցած է: Որպէս կամաւոր աշխատած է Նորքի ինֆեքցիոն (վարակներու) հիւանդանոցը՝ «Քորոնա» ժահրով հիւանդներուն օգնելու համար, իսկ իրական պատերազմը սկսելուն պէս, բժշկուհին միաժամանակ թողնելով 2 աշխատանքը, կամաւոր մեկնած է ռազմաճակատ: Պատերազմի առաջին օրէն եղած է զինուորի կողքին՝ Մատաղիսի, Մաղավուզի եւ Եղնիկներուն մէջ, մասնագիտական առաքելութիւն իրականացնելով: Բժշկուհին կը խոստովանի, որ երբեմն վախեր ունեցած է. դժուար էր աշխատիլ կրակոցներու տակ, զորս նախապէս երբեք չէր լսած:
«Շատ-շատ էի վախենում, երբ տղաները պատրաստւում էին գնալ դիրքեր, նայում էի նրանց ու մտածում՝ ով յետ կու գայ: Եղան յետ չեկողներ, նրանց վերջին հայեացքն աչքերիս առաջ է դեռ»:
Բժշկուհին կը յիշէ իր առաջին վիրաւորը, մէջքէն լուրջ վիրաւորում ստացած էր, կ'ըսէ, թէ շատ կ'ուզէի իմանալ ինչպէս է: Վերջինիս խօսքով՝ վիրաւորներուն հետ աշխատած ատեն կը փորձէր վախն ու խուճապը ձգել մէկ կողմ. իրեն վստահուած էր այդ պատասխանատու գործը, ուրեմն պէ՛տք է ըներ:
«Թիկունքի շնորհիւ մենք չենք ունեցել դեղորայքի պակաս: Երբ մասնագէտը ձեռքի տակ ունենում է անհրաժեշտ պարագաներ, դա շատ է օգնում, որ խուճապի չմատնուի»:
Այն վիրաւորներէն, որոնց բժշկուհին իրենց գումարտակի բժշկին հետ օգնութիւն ցոյց տուած է, բարեբախտաբար զոհեր չեն եղած: Ծանր վիրաւորները անմիջապէս տեղափոխած էին հիւանդանոցներ: Բժշկուհիին խօսքով՝ իրենց գումարտակի նոյնիսկ լուրջ վիրաւորում ստացած տղաները նորէն վերադարձած են շարք: Մատաղիս՝ 1 զոհ տուած են եւ 9 վիրաւոր, Լիւլասազ՝ 27 զոհ եւ 30-էն աւելի վիրաւոր:
«Գալուց առաջ ես պատկերացնում էի, որ աշխատելու եմ պայթիւնների տակ, ինքս ինձ պատրաստել էի, որ հնարաւոր է զոհուի իմ ամենամօտ հարազատը, վիրաւորը մահանայ ձեռքերիս մէջ, ես հոգեպէս պատրաստ եմ եղել դրանց: Բայց կար մի բան, որի դէմ անզօր էի ես ու դեղորայքը»:
Բժշկուհին նկատի ունէր պատերազմի աւարտը, ձայնը կը դողայ, բայց աչքերուն մէջ արցունք չկայ:
«Ինքս ինձ խոստացել էի վիրաւորների հետ աշխատելիս լաց չլինել, տղաները կատակում էին, թէ քարից եմ: Ես արցունքներս պահել էի ուրախութեան համար: Ցաւօք ես լաց եղայ ոչ ուրախութիւնից: Բայց մենք գնում ենք պատրաստուելու յաջորդ պատերազմին»:
Վառարանը արդէն տեղադրուած էր, սուրճի բոյրը կու գար, իսկ մեր զրոյցի ընթացքին անվերջ խօսող կանայք լուռ էին…
Հեղինակ Լիանա Բրեան
