Արեվելք - Արևելք լրատուական

217
14/09/2023

Խմբագրական «Ազդակ»ի. Յորդորներէն Դէպի Պատուէրնե՞ր

Բայց երկխօսութիւնը հիմա ցանկալի առաջադրանք կամ կարգախօս չէ: Հիմա ձեռնարկուած քայլ է խորհրդարանի նախագահին կողմէ, որուն արձագանգները միանշանակ չեն:

Ամերիկացի դիւանագէտին կողմէ հաստատելը` լիբանանցիներուն խորհրդարանին վստահած ըլլալը եւ համաձայնելու անհրաժեշտութիւնը, հիմա, այս պահուն, կ՛ընկալուի ընդառաջել երկխօսութեան հրաւէրին:

Քաղաքական ընկալումով աւելորդ չ՛ըլլար արձանագրելը, որ երկխօսութեան սեղանի շուրջ հաւաքուելու յորդորը կը հնչէ թէ՛ Թեհրանէն եւ թէ՛ Ուաշինկթընէն:

Քաղաքական սայլը դանդաղաշարժ է Լիբանանի մէջ: Կ՛արագանայ, եթէ յորդորներու տեսքով հնչածները պատուէրներու բնոյթ ստանան:

Կեդրոնական դրամատան կառավարիչի պաշտօնակատարին յայտարարութիւնը ահազանգային է: Կեդրոնական դրամատունը կ՛որոշէ դադրեցնել պետութեան ֆինանսաւորումը: Այս որոշումէն առաջ կար ուղղուածութիւն եւ այդ մասին նաեւ յայտարարութիւն, որ ֆինանսաւորումը պիտի ըլլայ ամերիկեան դրամանիշով: Օտար դրամանիշով պետական ծառայութիւններու ֆինանսաւորումը պետութեան Կեդրոնական դրամատան կողմէ բնական պայմաններու մէջ անօրինաչափ քայլ է: Լիբանանեան դրամանիշի տատանուող կայունացման միտող գործողութիւններու շարքին մաս կը կազմէ, ժամանակաւոր ելքեր որդեգրելու ընդհանուր ֆինանսական քաղաքականութեան պարունակին մէջ:

Այդ ժամանակաւոր ելքի որդեգրումէն կտրուկ անցումը` ֆինանսաւորման կասեցումին երկու ենթապատճառ կրնայ ունենալ: Նախ անշուշտ պետական ֆինանսական պաշարի սպառումը, եւ երկրորդ` քաղաքական ճնշամիջոցը: Այս երկրորդ վարկածը աւելի ծանր կը կշռէ, քանի որ Ռիատ մեկնումի առիթով Կեդրոնական դրամատան կառավարիչի պաշտօնակատարը յայտարարած էր, որ իր իրաւասութիւնները կ՛արտօնեն, որ ինք ժողովուրդին պատկանող գումարները պետութեան փոխ տայ, սակայն ինք կտրականապէս կը մերժէ այդ քայլին դիմել:

Քաղաքական բաժինը մտաբերել կու տայ անպայման երկխօսութեան սեղանի շուրջ համախմբուելու հրամայականը: Ֆրանսական առաքելութեան անորոշ հեռանկարը, միւս կողմէ` Ծոցի երկիրներու լաւատեսական, բայց զուտ յայտարարողական բնոյթի հրապարակումները հանգուցալուծումներու ուշացման մասին կը յուշեն: Ֆրանսական անորոշութիւն, մանաւանդ երբ նկատի ունենանք Թեհրանի դիրքորոշումը: Իրան եւս կը միանայ նախագահական պաշտօնի դատարկութեան փուլը աւարտելու անհրաժեշտութիւնը շեշտող մօտեցումներուն եւ այդ առիթով կը քննադատէ Փարիզի ոչ կառուցողական եւ միակողմանի մեղադրանք ներառող հրապարակումները:

Ամերիկացի պատուիրակին Լիբանան այցելութիւնը, Սէուտական Արաբիոյ դեսպանին յղած հանդիպումի հրաւէրները եւ Թեհրան-Ռիատ յարաբերութիւններու բնականոնացման նոր մղումները ընդհանուր հետագայ ընթացքի մը նախանիշեր են: Սայլը սակայն շատ դանդաղ կը շարժի, եթէ ոչ տեղապտոյտի մէջ է:

Ամերիկացի պատուիրակին կատարած յայտարարութիւնները անշուշտ պիտի կեդրոնանային հորատման աշխատանքներուն վրայ: Այս առումով լաւատեսական յայտարարութիւններ կատարելէ ետք, ամերիկացի դիւանագէտը հաստատած է` նախագահի ընտրութեան առումով մեր յորդորը յստակ է. «Լիբանանցիները վստահած են խորհրդարանին, որպէսզի ընտրէ հանրապետութեան նոր նախագահը, որ պէտք է համախմբէ լիբանանցիները, ինչպէս նաեւ խորհրդարանի նախագահին եւ վարչապետին հետ գործակցի` ապահովելու համար Միջազգային դրամական ֆոնտին տրամադրելիք վարկերը»:

Ուղերձը քանի մը բաղադրիչ ունի: Նախ այն, որ ֆինանսական եւ տնտեսական ճգնաժամէն դուրս գալու կամ ընդհանրապէս հանգուցալուծումներու երթը սկսելու համար, պէտք է ընտրուի նախագահ: Այսքանը պարզ է:

Ուշագրաւը հետեւեալ առանցքին կը վերաբերի: Լիբանանցիները վստահած են խորհրդարանին, որպէսզի ընտրէ նախագահ մը, որ պիտի գործակցի խորհրդարանի նախագահին եւ վարչապետին հետ` համախմբելու համար կողմերը:

Եթէ այնպէս ընկալենք, որ բարձրաստիճան պաշտօնատարը կը ներկայացնէ Ուաշինկթընը, ապա ուրեմն հաստատում կը կատարուի, որ լիբանանցիները վստահած են խորհրդարանին:

Խորհրդարանին վստահութիւնը կ՛ենթադրէ նաեւ խորհրդարանի նախագահին շուրջ համախմբուիլ` համաձայնելու համար նախագահի թեկնածուի կամ ընդհանրապէս նախագահական ընտրութեան օրակարգին շուրջ: Հեռուներէն կը նկատուի Թեհրանի եւ Ուաշինկթընի յայտարարութիւններու զուգահեռը` երկխօսութեամբ նախագահի թեկնածուի շուրջ համաձայնելու:

Բայց երկխօսութիւնը հիմա ցանկալի առաջադրանք կամ կարգախօս չէ: Հիմա ձեռնարկուած քայլ է խորհրդարանի նախագահին կողմէ, որուն արձագանգները միանշանակ չեն:

Ամերիկացի դիւանագէտին կողմէ հաստատելը` լիբանանցիներուն խորհրդարանին վստահած ըլլալը եւ համաձայնելու անհրաժեշտութիւնը, հիմա, այս պահուն, կ՛ընկալուի ընդառաջել երկխօսութեան հրաւէրին:

Քաղաքական ընկալումով աւելորդ չ՛ըլլար արձանագրելը, որ երկխօսութեան սեղանի շուրջ հաւաքուելու յորդորը կը հնչէ թէ՛ Թեհրանէն եւ թէ՛ Ուաշինկթընէն:

Քաղաքական սայլը դանդաղաշարժ է Լիբանանի մէջ: Կ՛արագանայ, եթէ յորդորներու տեսքով հնչածները պատուէրներու բնոյթ ստանան:

«Ազդակ»