Տառադարձական տագնապ
«Ազդակ»-ի քաղաքական էջը կը ցուցաբերէ իր տառադարձական հերթական տագնապը՝ յանձին... Լիբանանի երբեմնի մէկ վարչապետին, որ صأب سلام էր, Saeb Salam` Լիբանանի նորընտիր վարչապետին հօրեղբայրը:
Աւելի քան յիսուն տարի «Ազդակ»- Սաէպ Սալամ արձանագրած էր այս անունը:
--Սաէպ Սալամ արժանացաւ պաշտօնական ընդունելութեան մը («Ազդակ», 26/3/1971):
--Սաէպ Սալամ հեռաձայնային խօսակցութիւններ ունեցաւ Քամիլ Շամունի հետ («Ազդակ», 16/10/1974):
--Մրցումը տեղի պիտի ունենայ Սաէպ Սալամ մարզադաշտին վրայ («Ազդակ», 25/12/2018):
-Անցա՜ն, անցա՜ն այդ օրերը,- պիտի ըսէր «Մեծապատիւ մուրացկաններ»-ու իմաստուն ու տաղանդաշատ բանաստեղծը,- անոնք անցեալ են, մենք՝ ապառնի, անոնք խաւար են, մենք՝ լոյս, անոնք տգէտ են, մենք՝ գիտուն...
Այդ «գիտութեան» բերումով ալ այսօր՝ 14/1/2025-ին այդ անունը դարձած է Սայէպ:
Ահա այս «հանգամանքներու» բերումով ալ «Ազդակ»-ի քաղաքական էջը վերածուած է տառադարձական անիշխանական քաոսի մը, որ անարգել ու անպատիժ կը քաշքշուի... օր ցերեկով, աշխարհով մէկ, ի տես եւ ի լուր բազմահազար ընթերցողներու:
Իսկ տառադարձութիւնը միակ տագնապը չէ անոր:
Կայ շարադասականն ալ:
Շարադասական տագնապ
Շարադասութիւնը՝ բառերը խօսքի մէջ ճիշդ շարելու, դասաւորելու արուեստն է:
Որուն ոչ մէկ կանոնաւորութիւն կարելի է եղած տալ թերթիս քաղաքական էջերուն:
Հրամեր էք.
***Հայ դատի կեդրոնական գրասենեակը Պաքուի մէջ սպասուող հայ գերիներու ձեւական դատավարական գործընթացի մեկնարկին ընդառաջ...(«Ազդակ», 14/1/25):
Իր մտածողութեան մէջ մազաչափ հայեցիութիւն ունեցողը պիտի եւ պարտի ենթադրել, որ «Պաքուի մէջ սպասուող հայ գերիներ» գոյութիւն ունին...
Կարծես եղածը չէր բաւեր՝ նորեր ալ... կը սպասուին:
Կաղանդի սրտաբուխ նուէր Ալիեւին՝ հայ լրագրողին կողմէ:
Եւ այս չէ միայն, կայ ուրիշն ալ:
* * *
***Հետախուզական տեղեկութիւններու վրայ հիմնուած Լիբանանի մէջ Հըզպալլայի շարք մը թիրախներու վրայ օդային յարձակումներ գործեցինք» (անդ, էջ 2):
Հարցում՝
-Ո՞ր կամ ինչպիսի՞ Լիբանանի մէջ:
Պատասխան՝
-Հետախուզական տեղեկոթիւններու վրայ հիմնուած...
Նման Լիբանան մը ծանօ՞թ է ձեզի:
Ինծի ծանօթ չէ:
* * *
Եւ...
***Էմիրաթական բարձրաստիճան պատուիրակութիւն մը ներկայիս կը գտնուի Լիբանան՝ աւելի քան երեք տարի փակ մնալէն ետք Պէյրութի մէջ... (անդ):
Այստեղ ոչ աւելի, ոչ պակաս՝ կ’ակնարկուի պատուիրակութեան մը,- ան ալ «էմիրաթական բարձրաստիճան» կարգի,- որ «աւելի քան երեք տարի փակ մնացած է Պէյրութի մէջ»:
Այսինքն... արգելափակուած է:
Ճիշդ Պոլսոյ Սուրբ խաչի խենթերուն պէս, որոնք կ’արգելափակուէին Հայոց պատրիարքին եւ օրուան բժիշկներու որոշումով:
Եւ հիմա, վե՜՜՜րջապէս, այսքան տարի զայն փակ պահելէ ետք, այդ պատուիրակութեան առիթ կը տրուի «Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններու դեսպանատան վերաբացման դասաւորումները կատարելու»:
Հապա՞՞՞:
Եւ այս բոլոր այլանդակութիւնները մարսելու համար՝ ստորեւ մանր-մունր համադամներ՝«Ազդակ»-ի քաղաքական էջի հերթական գոհարներէն ընտրուած:
* * *
***Կոչ կ’ուղղէ ազատ արձակելու ձերբակալուած լրագրողներուն (13/1/2025, էջ 1):
Լրագրողները պարտի հայցական հոլով դրուիլ՝ իբրեւ ուղիղ խնդիր:
---Կոչ կ’ուղղէ ազատ արձակելու ձերբակալուած լրագրողները:
***Թղթածրարը տարիներէ ի վեր եւ մեծապէս կը ճնշէ...(անդ, էջ 2):
Անտեղի, անիմաստ, անպաշտօն ու ապուշ շաղկապ մըն է եւ-ը այստեղ:
---Թղթածրարը տարիներէ ի վեր մեծապէս կը ճնշէ...:
***Կը սպառնայ, անոնց անվտանգութեան (անդ):
Սպառնալ բայը եւ անոնց խնդիրը ստորակէտով չեն կրնար բաժնուիլ:
---Կը սպառնայ անոնց անվտանգութեան:
***յարաբերութիւնները, որոնք վնաս պատճառեց (անդ):
Յոգնակի ենթական յոգնակի բայ-ստորոգիչ կը պահանջէ, եզակի ենթական՝ եզակի բայ-ստորոգիչ:
---յարաբերութիւնները, որոնք վնաս պատճառեցին:
***Հանդիպումին ներկայ էր Ասաատ Շիպանի, Անաս Խաթթապ եւ Ալի Քատէ:
Ներկայ են երեք տարբեր ենթականեր, որ կը նշանակէ բազմակի կամ յոգնակի ենթակայ, ուրեմն նաեւ յոգնակի բայ-ստորոգիչ:
---Հանդիպումին ներկայ էին Ասաատ Շիպանի, Անաս Խաթթապ եւ Ալի Քատէ:
***Թղթածրարը արագօրէն լուծելը եւ գաղթականներու վերադարձը հրատապ դարձած է (անդ):
Այստեղ նմանապէս ունինք երկու տարբեր ենթականեր՝ լուծելը եւ վերադարձը, ուրեմն բանիւ նովին պարտինք յոգնակի բայ-ստորոգիչ տալ ասոնց՝ նախորդին պէս:
Միւս կողմէ՝ կայ ոճաբանական թերացում մը. թէեւ ոճաբանութիւնը վերջին հասկացութիւնն է, որուն քովէն անցած ըլլայ այս էջը իր հերթական սխրանքներու ընթացքին:
Պատշաճ է, որ լուծել դերբայ-ենթական եւ վերադարձը բայանուն-ենթական ունենան նո՛յն կարգավիճակը, նո՛յն ձեւաւորումը, նո՛յն կառոյցը. այս պարագային՝ բարեկրթութիւնը կը պահանջէ, որ անորոշ դերբայը նմանապէս գոյականացնենք, ինչպէս գոյականացած անորոշ դերբայ մըն է վերադարձը :
Եւ ըսենք՝
---Թղթածրարի արագ լուծումը եւ գաղթականներու վերադարձը հրատապ դարձած են :
Մրցոյթ 6.
***Հետեւեալէն կարելի է ջնջել երկու բառ.
---Հայերէնը կը մաշի իր լաւագոյն զաւակներու շուրթերուն (շուրթերով) վրայ եւ գրիչին տակ (գրիչով):
***Վերաշարադասէ՛ հետեւեալը.
---Մենք զմեզ կը խոստանանք սրբագրել զմեզ մեր հոգեւոր էութեան մէջ:
***Ինչպէս պիտի ըսէիր տոհմիկ հայերէնով.
---Թեհրանի մօտ մէջ Սուրիոյ հետ հաղորդակցելու հարց ցանկութիւն չկայ («Ազդակ», 3/1/222025, էջ 8):
---Թեհրան Սուրիոյ հետ հաղորդակցելու ցանկութին չունի:
***Կայ սրբագրելի բառ մը. գտի՛ր եւ ուղղէ՛ զայն:
---Ոգեղէն արժէքները կը շարունակեն դաժանօրէն ոտնահարուիլ ու բռնաբարուիլ:
***Լրացո՛ւր հայկական հետեւեալ ասոյթը.
---Եթէ կ’ուզես արագ երթալ, առանձի՛ն գնա, իսկ եթէ կ’ուզես ապահով
երթալ, ընկերովի՛ գնա:
Ճիշդ պատասխան ած են՝ Մարք Շիրին (5) , Շաքէ Մանկասարեան-Գրոկան (7), Գէորգ Եազըճեան (7), Գեղամ Խաչատրեան (8), Դանիէլ Թիւֆենքճեան(8), Համբարձում Յարթունեան (6), Եփրեմ Թոքճեան (9), Վարդի Դանիէլեան (7), Պերճ
Տէր Սահակեան (7):
Մրցոյթ 7.
***Դուն ինչպէ՞ս կը շարադասէիր «Ասպարէզ»-ի հետեւեալ խորագիրը.
---Թուրքիա խաղաղութեան վերաբերող Փաշինեանի ուղերձները կարեւոր կը նկատէ:
***«Ասպարէզ»-ի հետեւեալ նախադասութենէն պէտք է ջնջուի բառ մը.
---Անգարա կը փափաքի տեսնել Հայաստան-Ատրպէյճան խաղաղութեան պայմանագիրի ստորագրութիւնը, եւ որ այս հարցին մէջ Թուրքիա պիտի քալէ Ատրպէյճանի հետ ուս-ուսի:
***Սրբագրէ՛ հետեւեալին աւելորդաբանութիւնը.
---Բանագնացը առաջարկեց երկու տարիներով երկարաձգել խաղաղութեան ուժերու տեղակայումը:
***Գտնել ու սրբագրել «Հայրենիք»-ի հետեւեալ երկու գոհարներուն քերակա-նական աղաղակող սխալները:
---Հայաստանի մէջ կին մը բանտապետ պիտի նշանակուի, յանձինս Ծովինար Թադէոսեանի:
---Աշխատանքները պէտք է ըլլան հետեւողական այն յայտարարութիւննե-րուն, զորս կատարուած են եւրոպական բարձրագոյն հարթակներու վրայ։
Արմենակ Եղիայեան
armenag@gmail.com