image

Ի՞նչ հնարաւորութիւններ օգտագործեց Ատրպէյճանը. «Առաւօտ» թերթի դիտարկումը

Ի՞նչ հնարաւորութիւններ  օգտագործեց  Ատրպէյճանը. «Առաւօտ» թերթի դիտարկումը

«Ըստ որոշ աղբիւրների՝ 1991-ի վերջին կամ 1992-ի սկզբին, Խորհրդային Միութեան փլուզումից անմիջապէս յետոյ, Պորիս Ելցինի եւ Լէոնիտ Գրավչուքի միջեւ տեղի է ունեցել մօտաւորապէս հետեւեալ խօսակցութիւնը. «Իսկ Դուք գիտէ՞ք, Լէոնիտ Մաքարովիչ, որ Ղրիմը մերն է» : «Ոչ, յարգարժան Պորիս Նիքոլաեւիչ, ձերը չի՝ մերն է»: Եւ դրանով խօսակցութիւնն աւարտուել է: Ինչո՞ւ Ելցինը չշարունակեց: Նա աւելի «ժողովրդավա՞ր» էր, քան Փութինը (եթէ ժողովրդավարութիւնն ընդհանրապէս այստեղ կապ ունի): Նա Փութինից պակա՞ս հայրենասէր էր: Նա պակա՞ս համոզուած էր, որ Ղրիմը Ռուսաստանի մաս է: Իմ կարծիքով՝ այդ բոլոր հարցերի պատասխանը բացասական է: Պարզապէս Ելցինը չունէր ռազմական եւ քաղաքական հնարաւորութիւններ՝ այդ պահին Ղրիմը Ուքրաինային կցելու:

«Միջազգային իրաւունքը», «պատմական արդարութիւնն» այստեղ երկրորդական դեր են խաղում. քաղաքականութիւնը «դրանց մասին» չէ, այն ուժերի իրական յարաբերակցութեան մասին է: Ալիեւը կարողացաւ բռնազաւթել Արցախի մեծ մասը ոչ այն պատճառով, որ դա, իբր, «համապատասխանում է միջազգային իրաւունքի նորմերին», եւ նա այդպիսով «կատարել է ՄԱԿ-ի բանաձեւերը» (այդ բացատրութիւնները զաւեշտալի են իրենց ցինիզմով), առաւել եւս՝ ոչ այն պատճառով, որ Արցախը «Ատրպէյճանի պատմական հողն է»: Պարզապէս Ատրպէյճանն ունէր Արցախը զաւթելու քաղաքական եւ ռազմական հնարաւորութիւններ: Եկէք թուարկենք դրանցից մի քանիսը.

1.Ատրպէյճանը ստացաւ Թուրքիայի լիակատար ռազմական աջակցութիւնը, որի արդիւնքում այդ երկու երկրների զինուած ուժերը հանդէս են գալիս որպէս մէկ միասնական բանակ։  

2.Մեր դիւանագիտութիւնը չկարողացաւ անել այնպէս, որ Թուրքիան անմիջականօրէն չմասնակցի պատերազմին, ինչպէս որ դա եղել էր 1992-94 թուականներին։

3.Մեր բանակը բաւականաչափ ռեսուրսներ չունէր՝ դիմադրելու թուրք-ատրպէյճանական բանակին (դա ներկայ իշխանութեան ամենասիրելի քաղաքական թեզն է, բայց դա մէկն է խնդիրների երկար շարքում)։  

4.Ռուսաստանը շահագրգռուած էր իր խաղաղապահներին Արցախում տեղադրելու մէջ։  

5.Ռուսաստանն այնքան ուժեղ չէ, որ հակադրուի Թուրքիային եւ այդ երկրի հետ իրականացնում է բազմաթիւ տնտեսական եւ ռազմատեխնիկական ծրագրեր։

6.Ատրպէյճանական դիւանագիտութեանը 26 տարում յաջողուել էր աշխարհին համոզել, որ «միջազգային օրէնքներով» Արցախը Ատրպէյճանի մասն է (ինչը մեր դիւանագիտութեան թուլութեան նշան է)։

7.Կորոնավիրուսի, ԱՄՆ-ում իշխանափոխութեան եւ մի շարք այլ պատճառներով Արեւմուտքը չէր կարող միջամտել իրադարձութիւնների զարգացմանը։

8.Յեղափոխութիւնը Հայաստանում թուլացրել էր պետական ինստիտուտները, ինչի մասին խօսում էր, օրինակ, «զանգուածների» յարձակումն ԱԺ-ի և ապա՝ դատարանների վրայ, ինչպէս նաեւ «ելակային PR-ակցիաները» բանակում։

9.Հայաստանի ղեկավարն իր չափից դուրս մեծ ամբիցիաների եւ ինքնավստահութեան պատճառով լուրջ չէր վերաբերւում խաղաղ բանակցութիւններին։

10.Ալիեւը հաշուարկել էր, որ նոյն պատճառներով Հայաստանի վարչապետը չի կանգնեցնի պատերազմը, մինչեւ որ «դանակը ոսկորին չհասնի»:

Այդպիսիք էին Ատրպէյճանի հնարաւորութիւնները, որոնք նա օգտագործել է: Հիմա եկել է ժամանակը, որ մենք մեզ համար հնարաւորութիւնները ստեղծենք՝ հաշուի առնելով վերը շարադրուած, գուցէ նաեւ բազմաթիւ այլ կէտեր», կը գրէ թերթը։

Նիւթը ամբողջութեամբ կարդացէք «Առաւօտ» թերթի այսօրուայ համարին մէջ։