2.09c
Երեվան
շբթ, նմբ 01
Ամէն անգամ, որ կը տեսնենք «Մայր Հայաստան»ը կամ նոյնիսկ կը խորհինք անոր մասին, պէտք է յիշենք՝ Հայաստանը տակաւին կանգուն է, որովհետեւ իր զաւակները երբեք չմոռցան կանգնելու եւ կանգնած մնալու զօրութիւնը։ Այդ զօրութիւնը, այդ սուրբ տոկունութիւնը ծնունդ առած է այն նոյն սիրոյ մէջէն , որ կը բաբախէ իւրաքանչիւր հայու սրտին մէջ՝ սէր մը, որ ոչ պատերազմ, ոչ հեռաւորութիւն, ոչ ալ ժամանակ կրնայ կործանել։
Հայց. Առաքելական Եկեղեցւոյ Պրազիլիոյ Թեմի Առաջնորդ՝ Գերշ. Տ. Նարեկ եպս. Պէրպէրեանի գրիչէն կը կարդանք՝
Երբ կը կանգնինք «Մայր Հայաստան»ի արձանին դիմաց, մենք չենք նայիր պարզապես պղնձէ եւ քարակերտ յուշարձանի մը։ Մենք կանգնած ենք մեր ազգի կենդանի հոգւոյն առջեւ՝ մօր մը, որ տեսած է փորձութիւններ, յաղթանակներ, պարտութիւններ ու աղէտներ, բայց երբեք չէ խոնարհած գլուխը, եւ երբեք չէ փակած սիրտը։
Մեր «Մայր Հայաստան»ը դարերու փոթորիկներուն դիմաց կանգնած մնաց անսասան՝ իր սուրը բռնած ոչ թէ ցասումով, այլ պաշտպանութեամբ, իր աչքերը բարձրացուցած դէպի յաւիտենութիւն։ Ան տեսած է թագաւորութիւններու անկում, պատերազմներու բորբոքում, սերունդներու մոխիրներէն վերկանգնում։ Եւ տակաւին՝ ան կանգնած է ուղիղ, արթուն ու վսեմ։
Անոր հայեացքը կը ձգուի Երեւանի բլուրներէն անդին՝ կարծես կը տեսնէ բոլոր այն հայերուն հոգիները, որ ցրուած են աշխարհի չորս ծագերուն՝ անոնց, որոնք կը յիշեն, որոնք կը կերտեն, որոնք տակաւին կ՚երազեն։ Ան կը յիշեցնէ մեզի, թէ զօրութիւնը եւ քնքշանքը թշնամի չեն՝ անոնք են երկու թեւերը, որոնցմով կը բարձրանայ հայկեան ոգին։
Մեզի համար ան ոչ միայն արձան մըն է, այլ՝ մեր իսկ մայրերուն, մեր պապերուն նախնիներուն արտացոլանքը, որոնք աղօթած են լռութեամբ, աշխատած հաւատքով, եւ կրած են մեր ազգին ծանր բեռը՝ սիրոյ զօրութեամբ։ «Մայր Հայաստան»ը պղնձէ չէ ստեղծուած՝ ան կազմուած է յիշողութենէ, քաջութենէ եւ այն արցունքներէն, որոնք դարձած են լոյս։
Մեր ժամանակակից կեանքին մէջ, որ լեցուն է արագութեամբ ու սփռուածութեամբ յաճախ կը մոռնանք այն, ինչ որ ան կը սորվեցնէ՝ կանգուն մնալ, երբ կեանքի հողմերը կը փչեն, պաշտպանել ու համար այն, ինչ որ սուրբ է, եւ կրել սէրը իբրեւ մեր ամենաուժեղ զէնքը։
Ան մեզի կը սորվեցնէ, թէ իրական յաղթանակը միշտ ալ չէ, որ կը գայ պատերազմներու դաշտէն։ Երբեմն ան կը գայ՝ ներելու ատեն, երբ կրնայինք ատել, հաւատալու ատեն, երբ կրնայինք յուսահատիլ, կանգնելու ատեն, երբ աւելի դիւրին էր հեռանալ պայքարելու փոխարէն։
Ամէն անգամ, որ կը տեսնենք «Մայր Հայաստան»ը կամ նոյնիսկ կը խորհինք անոր մասին, պէտք է յիշենք՝ Հայաստանը տակաւին կանգուն է, որովհետեւ իր զաւակները երբեք չմոռցան կանգնելու եւ կանգնած մնալու զօրութիւնը։ Այդ զօրութիւնը, այդ սուրբ տոկունութիւնը ծնունդ առած է այն նոյն սիրոյ մէջէն , որ կը բաբախէ իւրաքանչիւր հայու սրտին մէջ՝ սէր մը, որ ոչ պատերազմ, ոչ հեռաւորութիւն, ոչ ալ ժամանակ կրնայ կործանել։
Ուրեմն, այսօր նայիլ «Մայր Հայաստան»ին՝ ոչ միայն իբրեւ պատմութեան արձան, այլ իբրեւ հայելի մը մեր իսկ կոչումին՝ սիրել առանց վախի, պաշտպանել առանց ատելութեան, եւ հաւատալ, թէ ո՛չ մէկ խաւար կրնայ յաղթել սրտի մը, որ լեցուն է հաւատքով եւ լոյսով։
Քանի դեռ «Մայր Հայաստան»ը կանգուն է, իր զաւակներուն ոգին երբեք ծունկի պիտի չգայ...։
