30.09c
Երեվան
չրք, հլս 09
«Զիլ Խօսք»էն կը կարդանք.
«Դրական լուրեր կը հասնին Հալէպէն: Սուրիոյ հայոց մայրաքաղաքին մէջ հայութիւնը, իր տարբեր խաւերով եւ երանգներով բոլորուած է մէկ գաղափարի շուրջ եւ միասնական թեկնածուով պիտի մասնակցի յառաջիկայ ապրիլին կայացուելիք ընտրութիւններուն: Գաղութը, որ անցնող 5 տարիներուն ծանր հարուածներ կրեց, յաջողեցաւ ոտքի մնալ: Եւ այսօր կը հաւաքէ իր ուժերը ներկայանալու երկրին մէջ քաղաքական կարեւոր իմաստ ունեցող ընտրութիւններուն: Շատեր պիտի առարկեն, որ Հալէպի վրայ յոյս դնելը անիմաստ է: Շատեր անհիմն վերագրումներ եւ մերթ փաստացի տուեալներ սեղանին դնելով պիտի ըսեն, որ Հալէպի հայկական գաղութը «վերջացած» է ու արդէն կնքած իր մահկանացուն: Սակայն գետնի վրայ այդպէս չէ: Պարզ անոր համար, որ եթէ նոյնիսկ մէկ հայ մնայ Հալէպի մէջ, այն պիտի բարձր պահէ հայութեան ձայնը:
Տարբեր առիթներով գրած ենք Հալէպի մասին, անոր պատմական դերին, անոր դիրքին, հոն գոյացած աւանդներուն եւ պատմական հարստութեան մասին: Այդ գաղութի հարստութիւնը միայն դրամական տուեալներով չի չափուիր, միայն շէնքերով, միայն գեղեցիկ բնակարաններով ու հոյակերտ եկեղեցիներով ու փայլուն դպրոցներով չի չափուիր: Այլ կը չափուի անոր բնակիչներուն նուիրումի աստիճանով: Մարդայնութեամբ եւ հայկականութեա՛մբ: Այս բառերը միայն գովասանական ելակէտ ունեցող տողեր չեն, որովհետեւ անոնք մարմին կը հագնին յենուելով ճշմարտութեան վրայ: Այսօր այդ ճշմարտութիւնը օրինակ կը դառնայ բոլոր հայերուն: Եւ այս դժուարին ատեններուն, ուր ամէնէն շատ մենք կարիքն ունինք միասնութեան մը շուրջ բոլորուելու, նորէն Հալէպն է, որ բարձր կը պահէ այդ դրօշը: Քանի- քանի անգամներ մեզ խարազանած է միասնութեան պակասը: Քանի անգամներ մենք վնասներ կրած ենք, միասնութեան գաղափարի մը շուրջ չբոլորուելու հետեւանքով եւ քանի- քանի անգամներ տուժած ենք ազգովին, երբ թշնամին զարկած է մեր դուռը, ու մենք տարակուսանքներով եւ կասկածներով զբաղած կ'ըլլանք հրեշտակներու սեռը ճշդելով:
Կարեւոր հարցադրում է նաեւ, թէ արդեօք Հալէպի մէջ խմորուած միասնութեան գաղափարը վարակիչ պիտի ըլլա՞յ սփիւռքի տարբեր գաղութներուն համար: Գաղութներ, ուր կան շահեր, ուր կան տարբեր մօտեցումներ եւ ուր կը տիրէ եսական հաշիւներու ալքիմիան:
Այս հարցումը բարձրաձայն պէտք է տրուի բոլորին կողմէ, մանաւանդ, որ Հալէպի մէջ գոյացած հաւաքական կամքի արտայայտութիւնը իրական օրինակ է ոչ միայն սոսկական ընտրութիւններուն առթիւ, այլ կարեւոր հիմունք՝ մեր ապագայի բոլոր ընելիքներուն համար:
Ո՞վ կերտեց Հալէպի միասնութեան ոգին եւ որո՞նք էին անոնք, որ յաջողեցան հաւաքուիլ միասնութեան խարոյկին շուրջ:
Պատասխանը ոչ այնքան կարեւոր է, ինչքան արարքը եւ վստահ ենք, որ խաւարի մէջ հայութեան սիրտը պահող անանուն հերոսները արժանի պիտի ըլլան փառաց պսակին:
