Յունիսի 5-8-ը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում, նախագահութեամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագոյն Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի, տեղի ունեցաւ Գերագոյն հոգեւոր խորհրդի ժողովը:
Ժողովն ատենապետեց Կ. Պոլսի Հայոց Պատրիարք Ամենապատիւ Տ. Սահակ արքեպիսկոպոս Մաշալեանը, իսկ նիստերը վարեց ԱՄՆ Հայոց Արեւմտեան թեմի առաջնորդ Տ. Հովնան արքեպիսկոպոս Տէրտէրեանը:
Հայաստանում ու Արցախում ստեղծուած կացութեան վերաբերեալ զեկոյցներով հանդէս եկան Արցախի Արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Ղազարեանը եւ ԳՀԽ անդամ, ի.գ.դ. Գեւորգ Դանիէլեանը:
Զեկոյցներում անդրադարձ կատարուեց Հայաստանի եւ Արցախի շուրջ աղէտալի զարգացումներին, մասնաւորաբար շրջափակման հետեւանքով Արցախի ժողովրդին սպառնացող ցեղասպանութեան վտանգին եւ Հայաստանի ինքնիշխան տարածքների նկատմամբ իրականացուող ոտնձգութիւններին: Անհանգստութեամբ անդրադարձ եղաւ նաեւ երկրի ներսում գոյացած մարտահրաւէրներին, հասարակական անհամերաշխութեանն ու բեւեռացուածութեանը:
ԳՀԽ-ն խոր մտահոգութեամբ արձանագրեց հայրենական կեանքում ստեղծուած ծանր կացութիւնը: Կարեւորեց, որ Հայաստանի իշխանութիւնները հրաժարուեն ազգի արժանապատուութիւնը ոտնահարող գործողութիւններից եւ արտաքին թշնամիների նուաստացուցիչ յաւակնութիւններին ու պահանջներին հակադրեն իրատեսական եւ բացառապէս հայանպաստ դիրքորոշումներ` վճռականօրէն պաշտպանելով Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման անսակարկելի իրաւունքը:
ԳՀԽ -ն իր զօրակցութիւնը յայտնեց Արցախի ժողովրդին եւ իշխանութիւններին` արձանագրելով նաեւ, որ Արցախի ժողովրդի ազատ ու անկախ ապրելու արդար իրաւունքը պաշտպանութիւն պիտի գտնի համազգային բոլոր շրջանակներում: Ժողովականներն ընդգծեցին, որպէտք է ամէն ջանք ի գործ դնել ժողովրդի միասնութեան ոգին զօրացնելու եւ համերաշխութեան մթնոլորտ ձեւաւորելու համար:
Արցախին ուղղուած սոցիալական աջակցութեան վերաբերեալ զեկոյցով հանդէս եկաւ Մայր Աթոռի Սոցիալական բաժնի տնօրէն Տ. Մարկոս քահանայ Մանգասարեանը: Տէր Հայրն ի մասնաւորի ընդգծեց, որ Ամենեան Հայոց Հայրապետի յորդորով ու ջանքերով, Մայր Աթոռի աշխարհասփիւռ թեմերի գործուն մասնակցութեամբ շրջափակման մէջ գտնուող Արցախին տրամադրուել է 360 տոննա մարդասիրական օգնութիւն: Տրամադրուող աջակցութիւնը կը լինի շարունակական:
Ժողովականները, մտահոգութեամբ անդրադառնալով ադրբեջանական շրջափակման հետեւանքով շարունակուող հումանիտար ճգնաժամային իրավիճակին, ընգդծեցին սոցիալական աջակցութեան ծրագրերի ընդլայման անհրաժեշտութիւնը:
Հանրակրթական դպրոցներում «Հայոց Եկեղեցու պատմութիւն» առարկայի դասաւանդման եւ կրթական հիմնախնդիրների մասին զեկուցեց Եկեղեցական Հայեցակարգային բաժնի տնօրէն Տ. Վազգէն արքեպիսկոպոս Միրզախանեանը` տեղեկացնելով, որ կառավարութեան նախաձեռնութեամբ ՀՀ-ում Հանրակրթութեան պետական նոր չափորոշչի ներդրմամբ առարկան ամբողջապէս դուրս է բերւում կրթական ծրագրից:
Քննարկումների ընթացքում ԳՀԽ-ը, վերահաստատելով իր դիրքորոշումը, անթոյլատրելի համարեց առարկայի դուրս բերումը հանրակրթական ծրագրից` ընդգծելով, որ այն կարեւոր գործօն է սերունդների դաստիարակութեան ու կրթութեան առաքելութեան մէջ: Այս համատեքստում անդրադարձ եղաւ յատկապէս անչափահասների շրջանում բռնութեամբ ուղեկցուող ծանր յանցագործութիւնների ու թմրամոլութեան ահագնացող աճին: Կենսական համարուեց, որ իշխանութիւնները գործնական եւ արդիւնաւէտ քայլեր իրականացնեն` պայքարելու յիշեալ երեւոյթների դէմ, ինչպէս եւ հասարակութեան մէջ, յատկապէս կրթական հաստատութիւններում արժեւորելու յանուն հայրենիքի պայքարի ելած, մեր նահատակ հայորդիների սխրանքը, որպէսզի չտկարանայ ազգի զաւակների հայրենանուիրումի ոգին:
Մայր Տաճարի հիմնանորոգութեան եւ ամրակայման աշխատանքների, Միւռոն օրհնութեան եւ յարակից միջոցառումների կազմակերպման վերաբերեալ զեկոյցներով հանդէս եկան Մայր Աթոռի դիւանապետ Տ. Արշակ արքեպիսկոպոս Խաչատրեանը եւ լուսարարապետ Տ. Մուշեղ եպիսկոպոս Բաբայեանը:
Քննարկումների արդիւնքում ԳՀԽ -ը, հաշուի առնելով Մայր Տաճարի հիմնանորոգման աշխատանքների ծաւալների ընդլայնման եւ ընթացող աշխատանքների ժամանակատարութեան հանգամանքները, որոշեց`
• Մայր Տաճարի վերաօծման արարողութիւնը յետաձգել մինչ հիմնանորոգման աշխատանքների ամբողջական աւարտը,
• Սրբալոյս Միւռոնի օրհնութեան արարողութիւնը կազմակերպել սոյն թուականի հոկտեմբերի 1-ին,
• Եպիսկոպոսաց ձեռնադրութիւնը` հոկտեմբերի 8-ին:
Ժողովում անդրադարձ եղաւ նաեւ Երուսաղէմի Հայոց Պատրիարքութեան` երկարաժամկէտ վարձակալութեան տրուած կալուածքների խնդրին եւ արձանագրուեց, որ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը կապի մէջ է Պատրիարքարանի հետ եւ ի մոտոյ հետեւում է ընթացող զարգացումներին:
Քառօրեայ ժողովի ընթացքում քննարկուեցին նաեւ Եկեղեցու Նուիրապետական Աթոռների ու թեմերի գործունէութեանը, Եկեղեցու առաքելութեան արդիւնաւորմանն առնչուող այլ հարցեր:
Ժողովն ամփոփուեց Ամենայն Հայոց Հայրապետի օրհնութեան եւ գնահատանքի խօսքով: