15.09c
Երեվան
շբթ, նմբ 23
Հայաստանի Հանրապետութիւնը այսօր՝ 21 սեպտեմբերին կը նշէ անկախութեան 33-րդ տարեդարձը:
Հայ ժողովուրդը 33 տարի առաջ այս օրը հանրաքուէի միջոցով իր վճռական «այո»-ն ըսաւ Հայաստանի անկախութեան: Հայաստանի չափահաս բնակչութեան բացարձակ մեծամասնութիւնը «Համաձա՞յն էք, որ Հայաստանի Հանրապետութիւնը ըլլայ ժողովրդավարական անկախ պետութիւն` ԽՍՀՄ կազմէն դուրս» հարցումին դրական պատասխան տուաւ: Երկու օր անց` 23 սեպտեմբերին, երկրի Գերագոյն Խորհուրդը Հայաստանը հռչակեց անկախ, ինքնիշխան հանրապետութիւն:
Հայաստանի ազգային տօնացոյցի կարեւորագոյն այս տօնի «հիմնադրման» նախորդած էր 1990 թուականի 23 օգոստոսը. օր, երբ սկիզբ դրուեցաւ անկախ պետականութեան հաստատման գործընթացին: Հայաստանի նորընտիր Գերագոյն խորհուրդը իր առաջին նստաշրջանի ժամանակ ընդունեց «Հայաստանի անկախութեան մասին» հռչակագիրը: Ատով հանրապետութեան խորհրդարանը ազդարարեց անկախ պետականութեան հաստատման գործընթացի սկիզբը: Հռչակագրի ընդունումէն անմիջապէս ետք` 24 օգոստոսին, ՀԽՍՀ Գերագոյն խորհուրդը որոշեց «Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետութիւն»ը վերանուանել Հայաստանի Հանրապետութիւն, իսկ գործող տասներկուերորդ գումարման Գերագոյն խորհուրդը համարել Հայաստանի Հանրապետութեան առաջին գումարման Գերագոյն խորհուրդ:
Հռչակագրի ընդունմամբ հայ ժողովրդի կեանքին մէջ նոր ժամանակաշրջանի սկիզբ դրուեցաւ եւ Հայաստանի պատմութեան մէջ սկսաւ երրորդ հանրապետութեան կառուցումը։ Արդիւնքը եղաւ այն, որ՝ Հայաստանի տարածքին կը գործեն միայն ՀՀ Սահմանադրութիւնը եւ օրէնքները, Հայոց պետականութեան կրողը Հայաստանի Հանրապետութեան ժողովուրդն է, ՀՀ տարածքին բնակող բոլոր քաղաքացիներու համար կը սահմանուի Հայաստանի Հանրապետութեան քաղաքացիութիւնը, արտերկրի հայութիւնը ՀՀ քաղաքացիութեան իրաւունք ունի:
Նորանկախ Հայաստանի առաջին Սահմանադրութիւնը ընդունուած է 5 յուլիս 1995-ին` համաժողովրդական հանրաքուէի արդիւնքով: Գործող Սահմանադրութիւնը ընդունուած է 27 նոյեմբեր 2005-ին՝ դարձեալ համաժողովրդական հանրաքուէի արդիւնքով: Հայաստանի Հանրապետութեան դրօշը եռագոյնն է, նորանկախ Հայաստանի զինանշանը` Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան (1918-1920 թ.թ.) զինանշանն է, որու հեղինակներն են ճարտարապետ Ալեքսանտր Թամանեանը եւ նկարիչ Յակոբ Քոճոյեանը: Հայաստանի օրհներգը եւս Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան օրհներգն է: Օրհներգը բառերուն հեղինակը՝ Միքայէլ Նալպանտեանն է, երաժշտութիւնը հեղինակած է Բարսեղ Կանաչեանը:
21 Սեպտեմբերը ազգային հպարտութեան օր է. անկախ հայրենիք ունենալու հայ ժողովուրդի դարաւոր երազանքը 33 տարի է՝ արդէն իրականութիւն է:
