16.09c
Երեվան
ուրբ, սպտ 20
24 ապրիլը վստահօրէն հայոց պատմութեան այն եզակի թուականն է, երբ մեր ազգին զաւակները տարբեր յարանուանութիւններով եւ ազգային գունաւորումներով կը միանան` յարգանք մատուցելու եւ խոնարհելու անմեղ նահատակներու յիշատակին առջեւ, յիշելով եւ յիշեցնելով ամբողջ աշխարհին անմարդկային եւ հրէշային արարքը` Հայոց ցեղասպանութիւնը:
109 երկար տարիներ ետք, տակաւին մեր վէրքերը ամբողջովին չեն դարմանուած: Մինչեւ այսօր մենք կը սգանք մեր անմեղ նահատակներուն կորուստը եւ սերունդէ սերունդ մեր զաւակները կը դաստիարակենք` սորվեցնելով, որ յարգեն յիշատակը նահատակներուն, նաեւ` պահանջատէր մնալ` անսակարկ նուիրումով, մինչեւ արդար հատուցում:
Այս իրավիճակին նկատմամբ անտարբերութիւնը անհանդուրժելի եւ վտանգաւոր է, բայց շատ աւելի վատ եւ սահմռկեցուցիչ է այն, երբ կը լսենք, որ Հայաստանի կառավարութեան մէջ պատասխանատու անձեր կը փորձեն «հերքում» կամ «անդամահատութիւն» կատարել Հայոց ցեղասպանութեան` առաջարկելով կազմել յանձնախումբ` որպէսզի աւելի «գիտական» եւ «առարկայական» մօտեցման համար ցանկագրեն բոլոր նահատակներուն անունները, աւելի «իրապաշտ» ըլլան իրենց սերտողութեան մէջ, որովհետեւ կ՛ենթադրեն, որ շատ մը թիւեր «չափազանցուած» են:
Ինչպէ՞ս կարելի է այս տեսակի մօտեցում ունենալ քո՛ւ ազգիդ Ցեղասպանութեան հանդէպ: Ինչպէ՞ս կարելի է այս տեսակի անտեղի արտայայտութիւններ ունենալ, երբ տակաւին մեր ազգին վէրքերը չեն դարմանուած, եւ մենք կը տանջուինք ու կը սգանք մեր նահատակները: Ինչպէ՞ս կարելի է այս տեսակի անհեթեթ գաղափարներ եւ ծրագիրներ յառաջացնել, երբ օտար պետութիւններ, միջազգային կազմակերպութիւններ, ատեաններ արդէն իսկ ընդունած են քո՛ւ ազգիդ Ցեղասպանութիւնը, իսկ դո՛ւն կը համարձակիս այդ մէկը վերատեսութեան ենթարկել:
Դուք կը պղծէ՛ք յիշատակը մեր նահատակներուն, եւ ձեր այս հրէշային արարքով հայ ազգը կ՛ունենայ երկու ցեղասպանութիւն` առաջինը թուրքին ձեռքով, իսկ երկրորդը` հայ անարգոյ «եղբայրներու» ձեռքերով:
Ներեցէ՛ք մեզի, յարգելի մեծ հայրեր, որ չկրցանք նախատեսել այս պատահածը, բայց մի՛ ներէք իրենց, որովհետեւ կը պղծեն ձեր յիշատակը:
Ներեցէ՛ք մեզի, յարգելի մեծ հայրեր, որ մեր վերանկախացած երազային հայրենիքը, որ դարեր շարունակ երազեցինք եւ իրեն համար ծով արիւն թափեցինք, ահա թէ ա՛յս մտայնութեամբ հայորդիներով կը ղեկավարուի. բայց մի՛ ներէք իրենց, որովհետեւ շատ լաւ գիտեն` ինչ կ՛ընեն: Արդեօք այս բոլորը մաս չե՞ն կազմեր այն «մութ ծրագիրներու» շարանին, որ սկսաւ ամբողջ հայկական Արցախը յանձնելով, ապա` բանակի տրուած կրօնի դասընթացքները ջնջելով, դպրոցներու մէջ հայոց լեզուի պահերը պակսեցնելով, սահմանամերձ հայկական գիւղեր թշնամիներուն յանձնելով, յիշելու համար պարզապէս քանի մը կէտեր:
Այո՛, ազգային իմաստով շատ դժուար օրեր կ՛ապրինք, բայց երբե՛ք չկարծէք, թէ կրնաք վաճառել մեր հայրենիքը, մեր ազգային շահերն ու իրաւունքները: Պատմութեան մէջ շատ անգամ ունեցած ենք դաւաճան Վասակներ, բայց նաեւ ունեցած ենք Արամներ. Վասակները եկած են ու անցած, իսկ Արամները` հայրենիք կերտած: Արդարեւ, շատ յստակ է ձեր տեղը պատմութեան էջերուն մէջ:
Ուստի, ապրիլ 24-ի ոգեկոչման առթիւ, ի յիշատակ Հայոց ցեղասպանութեան զոհերուն եւ վերապրող որբերու սերունդին, կը վերանորոգենք մեր անսակարկ նուիրումը` շարունակելով մեր պայքարը մինչեւ իրաւունքներու արդար տիրացում։
Տոքթ. Վարդգէս Արզումանեան
«Ազդակ»
