15.09c
Երեվան
հնգ, ապր 25
Հայաստանեան Առաքելական եկեղեցին 10 փետրուարին կը նշէ Բարեկենդան Առաջաւորաց Պահքը։
Qahana.am-ը կը գրէ, որ առաջաւորաց պահքի շրջանը յատուկ է միայն Հայ եկեղեցւոյ: Կը սկսի Մեծ պահքէբ երեք շաբաթ առաջ: Կը պահանջուի խիստ պահեցողութիւն: Հին ժամանակ այդ օրերուն թոլատրուած է միայն աղ ու հաց ուտել:
Առաջաւորաց պահքի խորհուրդը հեթանոսական ապականութենէն մարդկային հինգ զգայարաններու սրբումն է:
Հին ժամանակ սովորոյթ կար մկրտութենէն առաջ հինգ օր ծոմ պահել: Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչը նոյնպէս կը հրամայէ Տրդատ թագաւորին եւ միւսներուն մկրտութենէն առաջ հինգ օր ծոմ պահել, որու շնորհիւ ալ Տրդատը եւ ուրիշներ կը փրկուին այսահարութենէ (դիւահարութենէ): Այդ պատճառով ալ առաջաւորաց պահքը կը կոչուի նաեւ փրկութեան պահք:
Համաձայն Հայ եկեղեցւոյ վարդապետներուն, առաջաւորաց պահքը հաստատած է Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչը՝ ի յիշատակ վերոյիշեալ ծոմապահութեան: Այս պահքի առաջաւորաց կոչուելու վերաբերեալ կայ երկու մեկնութիւն. առաջին` իբրեւ կարապետ Մեծ պահքի, եւ երկրորդ` իբրեւ հայոց առաջին պահք: Առաջաւորաց պահքը թիւրիմացաբար անուանուած է նաեւ Ս. Սարգսի պահք, քանի որ առաջաւորաց պահքին յաջորդող շաբաթ օրը Հայ եկեղեցին կը տօնէ Ս. Սարգսի տօնը: Սակայն պահքը ոչ մէկ կապ ունի Ս. Սարգսի տօնին հետ։
Առաջաւորաց պահքի 5-րդ օրը (ուրբաթ) կը յիշատակուի Ս. Յովնանի՝ Նինուէի մէջ քարոզչութեան ու այդ քաղաքի բնակչութեան ապաշխարութեան յիշատակը։
