Օրերս լրատուամիջոցներու մէջ տեղեկութիւններ տարածուեցան այն մասին, որ Չըլտըր/Աքթաշ-Կարծախ սահմանակէտի բացումէն ետք, թուրքերու եւ ազրպէյճանցիներու ազատ տեղաշարժին հետեւանքով Ջաւախքի մէջ վտանգաւոր գործընթացներ սկիզբ առած են:
«Արեւելք» թեմային մօտէն ծանօթանալու նպատակով զրուցեց ժամանակաւորապէս Երեւան գտնուող խումբ մը ջաւախահայերու հետ, որոնք տեղեակ են խնդրէն եւ որոնց ինքնութիւնը, իրենց ցանկութեամբ, չենք հրապարակեր:
Մեր զրոյցներու արդիւնքով պարզուեցաւ, որ թուրքերը կը տիրապետեն տեղանքի եւ հայութեան հետ կապուած որեւէ տեղեկութեան, ինչը կ'անհանգստացնէ տեղի հայերը: Ջաւախահայերը կ'ըսեն, որ թուրքերու եւ ազրպէյճանցիներու՝ տարածքին տէրութիւն ընելէն ետք, հայերուն, օրինակ, աշխատանքի չեն առներ վառելանիւթի կայաններուն մէջ, որոնք, ըստ մեր զրուցակիցին, կը պատկանին ազրպէյճանցիներուն: Պարզուեցաւ նաեւ, որ հայ հովիւները դժուարութեամբ լեռները կը բարձրանան, որովհետեւ, «թուրքերը ամբողջ լեռները աժան գիներով առած են եւ հովուութիւն կ'ընեն այդ տարածքներուն մէջ»: Մեր զրուցակիցները կ'ահազանգեն. «Թուրքերն ու ազրպէյճանցիները կը համագործակցին աճարներու հետ՝ հայերու եւ վրացիներու դէմ ինչ-ինչ հարցերու մէջ: Աճարները չարիք են ե՛ւ վրացիներու ե՛ւ հայերու համար»,-կ'ըսեն մեր խօսակիցները: Ըստ անոնց, Ջաւախքի մէջ հեղինակութիւն վայելող որոշ հայ պաշտօնեաներ տեղեակ են երեւոյթէն, բայց աչք կը փակեն: Եղած են դէպքեր, երբ հայ տղաները պայքարած են, սակայն, առանձին ըլլալով, չեն կրնար երեւոյթը արմատախիլ ընել: «Ո՞ւր է Հայաստանը»,- կ'ահազանգէ մեր զրուցակիցներէն մէկը, նշելով, որ Ջաւախքի մէջ այսօր հայերը խնդիրներ ունին շատ ոլորտներու մէջ, ինչպէս օրինակ՝ կրթութեան ոլորտին մէջ: Մեր զրոյցներու ընթացքին պարզ դարձաւ, որ եղած են դէպքեր, երբ ջաւախահայ ուսանողներ ստիպուած եղած են ազգանուն փոխել՝ Սահակաշվիլի մօր ղեկավարած համալսարանին մէջ ուսանելու համար:
«Թուրքիան վրացիները ու ռուսերը լարեց իրար դէմ, որպէսզի Թուրքիոյ սահմանը բացուի եւ Ջաւախքը թուրքերով լեցուի»,-կը նշէ մեր զրուցակիցներէն մէկը, աւելցնելով, որ այլեւս անհնար է հանդուրժել այս իրավիճակը: