image

Դանիէլ Վարուժան. Մայիսի մէկ

Դանիէլ Վարուժան. Մայիսի մէկ

ՄԱՅԻՍ ՄԷԿ


Քընարս այսօր կըտըրտելով լարերն իր,

Ձե՜զ կը կանչէ Արեւելքէն Արեւմուտք,

Ո՛վ դուք

Հացի՛ զոհեր, որ ունիք միշտ արեւու

Պասուք:

 

Այս առաւօտ՝ գըտայ հասակըս թաղուած

Հեղեղին մէջ շուրջըս ծաղկած վարդերուն.

Եւ կանգուն՝

Խմեցի աւիշն հողին, երգերը բոլոր

Բոյներուն:

 

Ինծի՛ եկէք, ես կախարդն եմ Մայիսին.

Ձեր քըրտինքն ես կ'ընեմ գոհար ցօղն անգին

Վարդին.

Կը հեղում ձեր ոսկորներուն մէջ ցամքած՝

Արփին:

 

Ինծի՛ եկէք գործատունէն՝ ուր երկար

Շաղուեցիք դուք մեր Աշխարհին ցեցակեր

Նո՛ր հիմեր.

Փուռէն՝ որ ձեր գըլխուն, սըրտին վրայ՝ մոխիր

Է ցաներ:

 

Ինծի՛ եկէք նաւարանէն՝ ուր կռեցիք

Նաւեր, վաղուան ձեր դագաղները պողպատ:

Ելէ՛ք արդ

Աղիքներէն հողին, ճահճին արգանդէն,

Դա՜շտն ու ա՜րտ:

 

Ինծի՛, ինծի՛ եկէք այսօր բոլորնիդ.

Սիրտս ա՜յնքան բոց ունի, հոգիս ա՜յնքան լոյս՝

Որ ձեր խիւս

Ցեխերէն իսկ կը շաղուեմ նո՛ր Մարդկութիւն

Եւ նո՛ր Յոյս:

 

Հերի՛ք հիւծաք նըկուղներուն մէջ խոնաւ,

Եւ ունեցաք միշտ կարօտ, նման խըլուրդի,

Օդի,

Եւ ժանգի պէս երկաթներուն փարեցաք,

Նօթի՜:

 

Թող ձեր մուրճն ա՛լ չըկայծակէ սալին վրայ.

Մըխուա՛ծ մընան թող ատամները սղոցին՝

Հեցին.

Կոճղին խըրուած՝ թող խեժերէն ժանգոտի

Կացինն:

 

Ի՛նչ փոյթ թէ որբ մընայ շարժիչ մեքենան,

Եւ գործատան մէջ ճիւաղներ սողան լուռ.

Ի՛նչ փոյթ ո՛ւր

Դառնայ ճախրակն, ու խորտակուին լոյծ փոկերն

Ընդհանուր:

 

Դե՛հ, քըրտնաբոյր ձեր շապիկներն հանեցէք.

Թող ճենճոտած ձեր գըտակները նետուին

Հնոցին.

Գլուխնիդ այսօր պիտի սուզեմ արեւուն

Բոցին:

 

Ինծի՛ եկէք, եկէք ինծի՛, Եղբայրնե՛ր,

Ձեր ամենուդ այս օր տօնն է Մայիսի,

Վասըն զի

Հողն ըստեղծիչ, ձեր ըստեղծիչ արեան լոկ

Կը խօսի:

 

Զեփիւռն ահա՛, ո՛վ տառապեալ հոգիներ,

Ձեր կուրծքերուն բացէ՛ք վէրքերն՝ իր անգին

Խունկին.

Աղբիւրն ահա՛, թո՛ղ գըլուխնիդ իր լոյսին

Հակին:

 

Դեղձին ահա՛, ծաղիկներն իր կ'անձրեւէ

Ձեր կոշկոճուած ձեռքերուն վրայ արիւնոտ.

Եւ կարօտ

Կը զգայ մայրին՝ որ գըրկէք զինք թեւերով՝

Վիրոտ:

 

Ահա Արե՜ւն, Արե՜ւն ահա. լոկ ձեզի՛

Այս օր կ'նայի. կը համբուրէ միայն ձե՛ր

Ճակատներ.

Ան՝ բոլոր միւս ճակատներուն վրայ իշխող

Է թըքեր:

 

Ձե՛րն են դաշտեր, ձե՛րն է Քաղաքն, որուն լուռ

Փողոցներէն պէտք է անցնի լոկ այսօր

Ձե՛ր թափօր,

Դրօշներ ծըփան, ծաղկին յոյսեր, եւ գոռայ

Շեփոր:

 

Հանգի՜ստ երգեն թող ձեզ բոլոր արծիւներ.

Հանգի՜ստ երգէ քընարս, որուն, ձեզ համար,

Իբրեւ լար,

Ես արծիւի տըւի այսօր աղիքներ՝

Որ գոռար:

 

Թող ձեր շեմերը ողողուին վարդերով:

Երբ գայ լուսինն ու իր բիբերը բոցէ

Յածէ՝

Բալասանո՜վ թող այս գիշեր ձեր դուռներն

Օծէ…

 


«Գողգոթայի ծաղիկներ»